6 Haziran 2025 Cuma

KökTörüklerde Kadınıŋ Değeri

Her hakkı saklıdır.

Bunlar tamamen Çince kaynaklardan kendi araştırmalarımdır.
Kaynak göstererek kullanabilirsiŋiz
Prof. Dr. Tuğrul Çavdar

Aşağıdaki Çince kaynaklar Türkleri eŋ detaylı aŋlatan kaynaklardır.

  1. JOU ŞU ( 周書 ), 50. Cild
  2. BEY ŞI ( 北史 ), 99. Cild
  3. SİN TAŊ ŞU ( 新唐書 ), 215. Cild 
  4. SEY ŞU ( 隋書 ), 84. Cild
  5. HAN ŞU ( 漢書 ), 61. Cild
  6. WEY ŞU ( 魏書 ), 103. Cild
  7. ŞI Cİ ( 史記 ), 123. Cild
  8. JOU ŞU ( 周書 ), 27. Cild
  9. BEY ŞI ( 北史 ), 98. Cild

KökTörükler döneminde kadına vėrilen değer, MS 650'lerde yazılmış Bey Şı adlı bir Çin kaynağınıŋ 99. cildinde resimdeki gibi aŋlatılıyor.
Ayrıca Asya Huŋları döneminde, MÖ 90'larda yazılmış Şı Ci adlı bir Çin kaynağınıŋ 123. cildinde, "Huŋ geleneğiniŋ kadınlara değer vėrdiği, ama kadınlar konuştuktan soŋra soŋ sözü erkeğiŋ söylediği" yazıyor.

30 yorum:

  1. Hocam, şu sitenin sizin sitenizle aynı "yapı"yı kullandığını gördüm de, çalıntı mı yoksa bu ortak bir tema mı?: http://filmatine.blogspot.com/?m=1

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bilgilendirdiğiniz için teşekkür ederim. Hayır çalıntı değil. Bu tema, Google blogspot'un teması. Herkes kullanabilir.

      Sil
  2. Hocam, sizin sayenizde 7. sınıfta Göktürkçe öğrendim. Zaten küçüklüğümden beri tarihi ilgim vardı, araba canlarında gördüğüm Göktürkçe "Türk" yazılarıyla da Göktürkçe'ye ilgi duymaya başladım. Sıra, sınav kağıdı gibi her yere yazıyordum. Sonra panoda 6. sınıfların Göktürkçe etkinliklerini görüp harfleri not almaya başlamıştım. Ama elbetteki bütün etkinlikler hatalıydı, mesela ya ters yazıyorlardı ya da kelime aralarında ünlüler vardı vb. Sonra internetten araştırmaya başladım ve farklı farklı tonlarca alfabe gördüm. Bunlardan bir tanesinin doğru olduğuna karar verdim ve internette Göktürkçeyle ilgili ne bulursam indirmeye başladım. Bu şekilde iyi bir noktaya kadar geldim, en sonunda bu siteyi buldum. Tarihe, özellikle de İslamiyet öncesi Türk tarihine muazzam bir ilgi duyan ben için bu site bir cennetti. Ne zaman bir sorum olsa size sordum ve HEPSİNİ kısa zamanda cevapladınız, size çok teşekkür ederim. İndirdiğim fotoğrafları buldum ve hepsinde sizin sitenin ismi olduğunu fark ettim. Şu an Göktürkçe okuyup yazabiliyorum. Kül-Tigin, Bilge Kağan, Tonyukuk, Yenisey ve diğer yazıtları okuyup çevirdim. Hepsi de sizin sayenizde. Ne zaman bir sorum olsa "Ben şunu bir Tuğrul hocama sorayım, o en iyisini bilir" diye size gönderdim. Çok yönlülüğünüz (sanatlarınızı ve dillerinizi gördüm) gerçekten takdire şayan. Size tekrardan çok teşekkür ederim. Bu çağda ata dilimizi yeniden dirilttiniz. Eğer şu son zamanlarda Göktürkçeye olan ilgi bu kadar arttıysa sizin sayenizde, devrim yaptınız. Kendinizle gurur duyun...

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bu kadar güzel sözün üstüne ben ne söylesem azdır. Senin gibi bir genç kardeşimizin, internette KökTörükçeyle ilgili bu kadar bilgi kirliliğinin içinde doğruyu bulmak için gösterdiği azim takdire şayan. Bu yazı atalarımızın bize miras bıraktığı bir kültür mirası ve onu korumak bizim görevimiz.

      Sil
  3. Hocam köktürk abecesini öğrendim ancak dil kısmını (kelimeler gramer vs) nasıl öğrenebilirim hangi kaynakları kullanmalıyım

    YanıtlaSil
  4. Hocam köktörük yazısı için bir el yazısı var mı ayarladığınız şu andaki abecedeki el yazısı gibi

    YanıtlaSil
  5. Hocam eski Türklerde tek eşlilik mi salt törü, yoksa çok eşlilik görülüyor mu? Ayrıca eşlilik dışında, İslam öncesi Türklerde cariye kültürü var mı?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Tek eşlilik var. Cariyelik yok. Hatta Bilge Kagan yazıtta sitem eder: Tabgaç bodunka beglik urı oglin kul boldı, esilik kız oglin küŋ boldı. (Çin milletine beylik erkek evlâdı kul oldu, hanım kız evlâdı câriye oldu.) KT-Doğu-7. satır.

      Sil
  6. Tuğrul bey merhabalar, umarım iyisinizdir. Sitede şöyle bir sözün en doğru şekilde çevirisini bulmaya çalışıyorum bana yazı olarak atarsanız çok sevinirim.
    “Muhtaç olduğun kudret damarlarındaki asil kanda mevcuttur.”

    YanıtlaSil
  7. Hocam kalın k harfinin arapçadaki "kaf" ve kalın g harfinin arapçadaki "ğayn" ile aynı şekilde telaffuz edildiğini okudum doğru mudur acaba

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. kalın k = kaf ilişkisi doğru sayılır ama kalın g = ğayn değildir. Ğayn = kalın ğ dir. Arab ebcedinde ince ğ'ye tam karşılık düşen ses yok.
      Şemseddin Sami - Kamus-i Türki'sindeki notasyonu kullanırsak:
      𐰴 = ق
      𐰚 = ك
      𐰍 = tam karşılayan Arab harfi yok ama sözlükte غ kullanıldı
      𐰏 = گ
      kalın ğ = KökTörük dizgesinde kalın ğ yok. Sözlükte غ tam karşılayan harf olarak kullanılır.
      ince ğ = KökTörük dizgesinde ince ğ yok. Sözlükte ࢰ (üst çizgi altta) tam karşılayan harf olarak kullanıldı.
      𐱃 = ط (Sadece sözcük başında, sözcük içinde ت kullanıldı. Sadece foto, not gibi yabancı sözcüklerde sözcük içinde ط kullanıldı.
      𐱅 = ت
      𐰽 = ص (Sadece sözcük başında, sözcük içinde س kullanıldı.
      𐰾 = س

      Sil
  8. Hocam 'bitig' sözcüğünün Çince kökenli olduğunu duydum doğru mudur acaba genel ağda başka kaynakta bulamadım da

    YanıtlaSil
  9. Hocam Selamlar,
    Günümüzde konuşulan Türk dillerinden hangisi Orhun dönemi Türkçesine en çok benziyor acaba?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Hocam cehaletimi mazur görün ancak Çuvaş ve Yakut Türkçeleri hiç benzemiyor Göktürkçeye. Uygurca daha çok benziyor.

      Sil
  10. Altay dil teorisi hakkında ne düşünüyorsunuz?

    YanıtlaSil
  11. Hocam, ne düşünüyorsunuz?: https://www.reddit.com/r/TarihiSeyler/comments/1letb9e/g%C3%B6kt%C3%BCrk_ka%C4%9Fanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1n%C4%B1n_orijinal_bayra%C4%9F%C4%B1n%C4%B1n_bu/

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. https://tamga.ktu.edu.tr/2023/11/turk-kaganlgn-koktorukleri-bayrag.html
      https://tamga.ktu.edu.tr/2020/10/kurt-basl-sancak.html

      Sil
  12. Merhaba, adımı Türkçe alfabeyle yazdım ve chatGPT'de çeviri istedim. Chat GPT'deki yazımla buradaki yazım arasında ufak bir fark var. Bu programda sesli harflerin yazılmadan aktarıldığı söyleniyor. Bu doğru mu?

    YanıtlaSil
  13. Hocam tam anlayamadım. Zina etmenin cezası ölüm ama tecavüzünki para cezası mı?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bir sonraki tümceyi de metne ekledim. Sanırım daha anlaşılır oldu. Başkasının eşiyle zina edenler öldürülüyor, başkasının kızıyla zina veya tecavüz edenler ağır para cezasına çarptırılıp o kızla evlendiriliyor ve adamın malları evlilik birliği olarak kullanılıyor.

      Sil
  14. İyi günler Tuğrul Bey, sitenizi titizlikle takip ediyorum ... Göktürkçe Alfabesini bir yere kadar ezberledim ... Sitenizdeki kaynaklardan ve farklı kaynaklardan Göktürkçe'den Türkçe'ye çeviri yapmak istiyorum ama bulamıyorum ... Örnek olarak ;
    𐱅𐰭𐰼𐰃: 𐱅𐰏: 𐱅𐰭𐰼𐰃𐰓𐰀:
    Kül Tigin Yazıtının ilk satırında olan Göktürkçe cümlesinin harf çevirisi " tHri: tg: tHride: " olarak yazılmış (Vikipedi'de) ... Çeviri yazısı olarak ta " TeŊRİ: TeG: TeŊRİDE: " ve Türkiye Türkçesi olarak ta "Tanrı gibi gökte " yazılmış ...

    Bu aşamaları nasıl öğreneceğiz ?

    Çeviri yazısındaki yazıyı Türkiye Türkçesine nasıl çevriliyor ...

    10 dan fazla kaynak kitap aldım ama aradığım cevabı bulamadım ... Yardımcı olursanız memnun olacağım ...

    Bu arada adımı Tengiz olarak 55 yaşında değiştirdim ... Öz Türkçe adım ile anılmak istiyorum ...

    Sağlıcakla kalın ... Tengiz

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Merhaba Teŋiz Bey, Türk üsüklerinden Latin harflerine çevirici yok çünkü bazı durumlar var:
      1- Sözcük Türk üsükleriyle doğru yazılmış olmalıdır ki günümüzde bu üsükleri kullanmaya çalışan kitleniŋ çoğu maalesef KökTürkçeyi doğru yazamıyor. Bu durumda çevirici de hatalı okuyabilir.
      2- Bu üsükleri sadece Türkiye'deki Türkler kullanmıyor. Orta Asya'daki Türkler "kendi lehçeleriyle" de yazıyorlar. Dolayısıyla doğru çeviri yapılması için hangi Türk ağzına çevrileceğiniŋ de bilinmesi lazım.

      Ben bu projeyi geçmişte planladım. Türk üsükleriyle yazılmış bir sözcüğün tüm olası çevirilerini yapıp, Türkiye Türkçesi sözlük veritabanından olası çevirileriŋ hangisi veri tabanında varsa ekrana bastım. Ama bizim veritabanımızda olmayan bir sözcük örneğin Kazak veri tabanında olabilir, veya Kazak'ta olmayan Yakut'ta olabilir vs... Bu uygulamayı dünyadaki tüm Türkler kullanacaksa onları dışlayamayız, o zaman tüm ağızların toplam veritabanına mı bakalım? Ama bu durumda, mesela bir sözcüğün iki olası çevirisi vardır ama biri Türkiye diğeri Kazak veritabanına uygun; Kazak'ı bassak Türkiye'deki anlamayacak vs.... gibi sorunlar çıkıyor.

      Açıkçası sorun, Latin -> KökTürk 'te tek çözüm (çeviri) varken; KökTürk -> Latin 'de çok olası çözüm olmasından kaynaklanıyor. Bu çözümler aynı anda bir çok Türk ağzını sağlayabileceğinden ekrana basılacağı diğer Türk'üŋ aŋlayamaması sorunu ortaya çıkıyor.

      Bilmiyorum aŋlatabildim mi?

      Sil
  15. İyi günler Tuğrul Bey ... bilgilendirmeniz için çok teşekkür ederim ... kariyenize ilminize saygımız sonsuzdur ... anladığım kadarıyla diğer Türk ağızlarını da öğrenerek bu işi çözeceğiz ... ilminiz eksik olmasın ... saygılarımla ... Tengiz

    YanıtlaSil