KökTörük Yazısınıŋ Evrensel Kodlarınıŋ Standardlaştırılması

Her hakkı saklıdır.

Unikod Kurultayı KökTörük üsügleri için özel bir kod aralığı olmasını 2008'de kabul ėtti. Kod aralığı: 10C00-10C48. Bu aralıktaki harfler "sağdan sola" yazılacak şekilde Unikod Kurultayı tarafından belirlendi.

Unikod konsorsiyumu Orhun ve Yenisey üsüglerine toplam 73 kod tanımlarken sözcük ayracı (:) için bir kod tanımlamamıştır; halbuki sözcük ayracı bu yazı için olmazsa olmazdır. Buna ilâveten, bu yazıyı bizim gibi günümüzde kullanmak isteyenler için nokta, ters soru işareti, ünlem vs de yoktur.

KökTörükçeyle ilgili klavye ve çevirici yazılımlarını geliştirirken bu noktalama işâretlerine ihtiyaç duyduğumuzdan dolayı bunları mevcûd karakterlerden tamamlamaya çalıştık. Tamamlarken ilk baştaki ölçütümüz Android ve IOS sistem fontlarında estetik görünmesiydi. Ama sonrasında sorunlar yaşamağa başladık.

Ters soru işareti (⸮) için öŋce U+061F soŋra U+2E2E kullandık.

Sözcük ayracı için bilinen (:) kullanmak istemedik çünkü aşağıda kalıyor, üsügleri ortalamıyordu. Aynı şekilde nokta için bilinen (.) istemedik çünkü yine zeminde bir nokta bu yazı için uygun değildi, harfleri ortalamalıydı. Geçen altı yıl boyunca çok sayıda karakter seçenekleri deŋedik ve türlü türlü sorunlarla karşılaştık.

Özellikle sözcük ayracı ve nokta bizi çok yordu. Yaşadığımız sorunlardan ėdindiğimiz tecrübelerle aday karakterleri aşağıdaki testlerden geçirdik:

1 - Windows sistem fontunda KökTörük üsügleriniŋ ve sözcükleriniŋ doğru sırada görünmesini bozmaması

2 - Android sistem fontunda KökTörük üsügleriniŋ ve sözcükleriniŋ doğru sırada görünmesini bozmaması

3 - Microsoft Office Word'de, sağdan sola ilerleyen yazı sisteminde noktalama işâretinden soŋra gelen, sola yazılması gereken sözcüğü sağa atmaması

4 - Android'de, sağdan sola ilerleyen yazı sisteminde noktalama işâretinden soŋra gelen, sola yazılması gereken sözcüğü sağa atmaması

5 - Microsoft Office Word'de, pdf'e çevirirken noktalama işaretleriniŋ fontunuŋ değişmemesi

6 - Microsoft Office Word'de, sözcükleri yok ėtmemesi

7 - Geliştirdiğim özel bir fontla noktalama işaretleriniŋ Android'de test ėdilmesi

Buna göre sözcük ayracı seçeneklerinde şu sorunları yaşadık:
“∶” U+2236 (Ratio) : Word'de pdf'e çevirince ayracıŋ fontu değişiyor. Madde# 5.
“⁚” U+205A (Two Dot Punctuation) : Word'de pdf'e çevirince ayracıŋ fontu değişiyor. Madde# 5.
“׃” U+05C3 (Hebrew Punctuation Sof Pasuq) : Word'de sözcüğü sağa atıyor. Madde# 3.

“։” U+0589 (Armenian Full Stop) : Word'de sözcüğü sağa atıyor. Madde# 3.
“꞉” U+A789 (Modifier Letter Colon) : Word'de sözcüğü sağa atıyor. Madde# 3.
“᠄” U+1804 (Mongolian Colon) : Word'de sözcüğü sağa atıyor. Madde# 3.
“︰” U+FE30 (Presentation Form For Vertical Two Dot Leader) : Word'de sözcüğü sağa atıyor. Madde# 3.
“﹕” U+FE55 (Small Colon) : Word'de sözcüğü sağa atıyor. Madde# 3.
“˸” U+02F8 (Modifier Letter Raised Colon) : Yüksek konumlu.

“:” U+003A (Colon) : Kullanmağa karar vėrdik.

Nokta seçeneklerinde şu sorunları yaşadık:
“･” U+FF65 (Halfwidth Katakana Middle Dot) : Android'de sözcüğü sağa atıyor. Madde# 4.

“ꞏ” U+A78F (Latin Letter Sinological Dot) : Word'de sözcüğü sağa atıyor. Madde# 3.
“﹒” U+FE52 (Small Full Stop) : Word'de sözcüğü sağa atıyor. Madde# 3.
“∙” U+2219 (Bullet Operator) : Word'de sözcükleri yok ėdiyor. Madde# 6.

“·” U+0387 (Greek Ano Teleia) : Word'de sözcükleri yok ėdiyor. Madde# 6.
“·” U+00B7 (Middle Dot) : Word'de sözcükleri yok ėdiyor. Madde# 6.
“⋅” U+22C5 (Dot Operator) : Android'de güzel duruyor ama Word'de sözcükleri yok ėdiyor. Madde# 6.
“‧” U+2027 (Hyphenation Point) : Word'de nokta+enter gibi davranıyor.
“⸱” U+2E31 (Word Separator Middle Dot) : Kullanmağa karar vėrdik.

Yaklaşık bir haftadır tüm yazılımlarımızı kullanmağa karar vėrdiğimiz kodlara göre güncellemeğe çalışıyoruz...