Her hakkı saklıdır.
Günümüzde birçok insan KökTürük üsüklerini yazarken harfleriŋ detaylarına dikkat ėtmemektedir Halbu ki harfleriŋ yazımlarında özellikle Bilge Kagan ve Kül Tigin beŋgütaşlarında ısrarla uyulmuş bazı detaylar vardır. Bu detaylarıŋ bazılarına Tonyukuk beŋgütaşında uyulmadığını görüyoruz.Mesela kalın b 𐰉 ve nd/nt 𐰦 harfi, zeminden yukarıda, satır tavanına dayalı yazılmıştır. İnce d 𐰓 harfi, zeminden ve tavandan uzakta ortaya yazılmıştır.
kalın b 𐰉:
nd/nt 𐰦
İnce d 𐰓:
o/u 𐰆, kalın d 𐰑, kalın g 𐰍, ince g 𐰏, kalın k 𐰴, ök/ük 𐰜, ok/uk 𐰸, m 𐰢, nç 𐰨, kalın r 𐰺, kalın t 𐱃, ince t 𐱅 harflerinde kıvrımlar vardır; bu kıvrımlar Tonyukuk yazıtındaki harflerde yoktur.
o/u 𐰆:
kalın d 𐰑:
ince g 𐰏:
ök/ük 𐰜:
ok/uk 𐰸:
m 𐰢:
Kalın t 𐱃 de üst kısım alt kısımdan ayrıdır.
Kalın s 𐰽 harfi sağdan akan çizgiye soldan eklemelidir (çoğumuz sol yukarıdan sağ aşağıya akan çizgiye sağ üstten ekleme yapıyoruz).
2004 ve 2019 yılında yaptığım KökTürükçe fontlar, Orhun yazıtlarındaki harfleriŋ tüm kıvrımlarını taşımaktadırlar. Bu fontları tasarlarken Bilge Kagan ve Kül Tigin yazıtlarındaki harflerle uyumlu olmasına özellikle dikkat ėttim.
Eski Macar Sekel abecesiyle ilgili şu yayınım dikkatinizi çekebilir: http://www.tamga.org/2015/02/szekely-rovas-futhark-abacalarn.html
YanıtlaSilAslında Göktürk demek yanlış, Türk demeliyiz. Ama o dönemi anlatmak için mecburen Göktürk diyorum. Ben teşekkür ederim. Esen kalın.
YanıtlaSil(Büyük) Türk Kağanlığı dönemi demek daha doğru olacaktır. Onsuzda Ahmet Taşağıl Hoca' nın dediği gibi Göktürk adı güzel bir addır ve yazılan kitaplarda da bu şekilde kullanılmaktadır.
YanıtlaSil𐰦 nd/nt harfinin elde tutulan bir kaseyi simgelediğini düşünürsek, zeminden yukarı da tavana yapışık yazılması çok ince bir detay olur. Kök Türük'ler bu konuda ne düşünmüşlerdir emin olamayız. Fakat biz anlamasakda her harfin şeklinin özel bir anlamı olduğu kesindir. Hocam benim sormak istediğim şudur. Android çevirinizden kopyala yapıştır yaptığımızda nd/nt harfi tam tersi şekilde zemine yapışık tavandan uzakda, ab ve ed harfleri ise diğer harflerle aynı şekilde eşit çıkıyor. Bu android'in kendi fontu ile alakalı bir sıkıntı mıdır?
YanıtlaSilevet
SilTonyukuk yazıtında 'Yagımız tegri uçuk teg erti, biz (...)g ertimiz' diye bir cümle var. Noktalı yerdeki harfin ne olduğunu ben çözemedim, açıklayabilir misiniz?
YanıtlaSilGüney yüzü ilk satır:
SilYagımız tegre oçuk teg erti. Biz aş teg ertimiz. = Düşmanlarımız çepeçevre ocak gibi idi. Biz ortadaki aş gibi idik.
Yani biz yemek, düşmanlar da yemeği çevreleyen ocak gibi idiler. Az olan bizi çok olan düşman kuşatmıştı, demek istiyor.
Üstteki yorumda cümlenin doğrusunun 'Biz aş teg ertimiz' olduğunu yazmışsınız. İnce g sesinden önce sadece bir harf var. (İçi boş kare şeklinde olan) G harfinin teg kelimesine ait olduğunu düşünürsek, teg kelimesinin t'sini ve aş kelimesini tek bir harfin temsil etmesi gerekmez mi? Aş ve teg iki ayrı kelime sonuçta. Hadi diyelim ki, cümlede teg yok, aş ertimiz, diyor. Bu seferde g'den dolayı, aş değil de aşıg olması gerekiyor. Fakat oradaki g, ince g sesini karşılıyor. Yani eşig oluyor. Burayı anlamadım. Cümle şu şekilde 'Biz (...)g ertimiz. Siz diyorsunuz ki 'Biz aş teg ertimiz.' Yani (...)=aş t... oluyor.
YanıtlaSilBu sözcükle ilgili Türkologlar farklı yorumlarda bulunmuş. Hatta bunun üzerine Erhan Aydın'ın bir makalesi bile var: https://www.ajindex.com/dosyalar/makale/acarindex-1423873240.pdf
SilSiz sözcüğü vurgulayınca, oturdum Tunyukuk 1. taş güney yüzünün ıstampaj görüntüsünü çıkardım ve birinci satırda 𐰿𐰏 geçen yeri buldum. Acaba bitigçinin üsükleri net değil mi de bu kadar Türkolog farklı yorumda bulunmuş diye düşündüm. Ama o kadar net bir şekilde 𐰿𐰏 yazıyor ki "aş eg" harici okumak mümkün değil. Ama 𐰿 üsüğü Tunyukuk yazıtında başka hiçbir yerde kullanılmamış. Bu üsük Hemçik-Çırgakı (E-41) yazıtında 10 kez kullanılmış. Yukarıddaki makaledeki Türkologlardan hiçbirinin hipotezi mantıklı gelmiyor. 𐰿 üsüğünü ince ş veya s2 olarak okumak yanlış olur. Makaledeki Türkologlardan tek mantıklı gelen, Talat Tekin "aş (t)eg" diyerek t2'nin yazılmayı unutulduğunu düşünmesi. Bir önceki cümlede "teg erti" olduğu için bu cümlede "teg ertimiz" olması mantıklı gelebiliyor (yani t'nin unutulduğu).