8 Mart 2017 Çarşamba

KökTörükçede KökTörük'üŋ Yazılışı

Her hakkı saklıdır.

840 yılından öŋce yazılmış ya da dikilmiş ve bugüne kadar keşf ėdilmiş tüm yazıtlar içinde sadece iki yėrde "KökTörük" sözcüğü geçer. Köl Tigin yazıtı doğu yüzü ve Bilge Kagan yazıtı doğu yüzü hemen hemen aynıdır. Köl Tigin yazıtınıŋ doğu yüzünüŋ üçüncü satırında, Bilge Kagan yazıtınıŋ doğu yüzünüŋ dördüncü satırında: "Ekin ara idi oksız KökTörük ança olurur ermiş" (İkisiniŋ arasında sahipsiz ve teşkilatsız KökTörük'ler öylece otururlarmış) cümlesi kullanılmıştır. "KökTörük" sözcüğü Köl Tigin yazıtında 𐰜𐰇𐰚:𐱅𐰇𐰼𐰜 şeklinde geçerken, Bilge Kagan yazıtında 𐰚𐰇𐰚:𐱅𐰇𐰼𐰜 şeklinde geçer. Bilge Kagan, bu cümlelerde kendi milleti için KökTörük kullandıktan soŋra, milleti için Törük kelimesi kullanmaya devam ėtmiştir.

Yukarıda bahs ėttiğim cümle altı mavi çizili olarak ve KökTörük sözcüğü kırmızı kare içine alınmış olarak Radloff atlasında aşağıdaki gibidir:
Köl Tigin yazıtı doğu yüzü üçüncü satırında

Bilge Kagan yazıtı doğu yüzü dördüncü satırında

18 yorum:

  1. Çok güzel ve faydalı çalışmalar, tebrik ederim. Web tabanlı çeviri bölümünde kök(gök)çevirisi yukarıdaki gibi olmadı.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. http://www.tamga.org/2015/04/gokturk-harflerini-kullanm-klavuzu.html madde 19, tablo 1-2 yi okur musuŋuz?

      Sil
  2. hocam sadece köktörük yazısı ile ilgili paylaşım yaptığım bir sosyal medya açtım daha öncede söylediğim gibi buradaki yazıları olduğu gibi paylaşıyorum tüm gönderilerde adıŋız ve alan adını veriyorum, sorum şu olcak sitenin 2 alan adınıda biyografi kısmına eklemeyi düşünüyorum izininiz olursa?

    YanıtlaSil
  3. https://www.tiktok.com/@tamga.turk.bitig?_t=8mOzHT9ZxlW&_r=1

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Baktım. Adımı ve site adını silmediğiniz sürece sorun yok. "Orkun" daki n öndamaksıldır. Bir de bir bilgi vereyim. Bitig = yazılmış bir yazıyı ifade eder ("bu yazıyı kim yazdı?", "yazı yazıyorum" gibi). "Türk Yazısı" denmek isteyince Bitig tek başına yeterli değil. Uygur Türkçesiyle bir Turpan metninde imlasıyla beraber kapsayıcı yazı sistematiğini kasd eden "yazı" için "bitig üsük" terimi geçiyor. Türk Yazısı başlığı, bir yere yazılmış belli bir Türkçe yazıyı değil, Yazı sistematiğini, yazı dizgesini kasd eder. İşte bu "Yazı = Bitig Üsük".

      Sil
    2. öneriniz olurmu ? bu yazı için değiştireyim.

      Sil
    3. Moyun Çor (Bayan Çor) yazıtının iki yerinde 𐰆𐰺𐰸𐰆𐰣 şeklinde yazılmıştır. Yani öndamaksıl n ile. Türk Yazısı = Törük Bitig Üsük.

      Sil
    4. göktürk yazısı=köktörük bitig üsük karşılığı oluyormu tam olarak? teşekkürler.

      Sil
    5. tam ben yazarken siz dönüş yaptıŋız kusura bakmayıŋ böyle spam gibi yazıyoruz. şu şekilde güncelledim.
      Törük Bitig Üsük 𐱅𐰇𐰼𐰚:𐰋𐰃𐱅𐰏:𐰇𐰾𐰜

      Sil
    6. Milletimizin adı aslında KökTörük'ten daha ziyade Törük'tür. Tarihte ayırt etmek için KökTörük kullanıyoruz ama KökTörükler yazıtlarda kendilerine Törük diyorlardı. Törük yazarken Tonyukuk tarzını seçtiniz. Ben genelde BK-KT tarzını seçiyorum.

      Sil
    7. yanılmıyorsam yazıtlarda 2 yerde köktörük sözü var galiba, dediğiniz gibi 𐱅𐰇𐰼𐰜 olarak bahsederler 𐰜𐰇𐰚 ile kendi düşüncem tanrıyı ima ediyorlardı. Birde kalın k ile 𐰴𐰇𐰚 𐰴𐰇𐰜 şeklinde yazsak yanlış oluyormu yazıtlarda diğer türlü ama.

      Sil
    8. Evet iki yerde: BK ve KT yazıtlarında. Yukarıya bakarsanız görürsünüz. Kalın ile yazmak yanlış olur.

      Sil
  4. https://resmim.net/i/1000023819.fOfSXH
    resimde göreceğiniz bölüme
    tamga.org ve https://tamga.ktu.edu.tr
    adreslerini eklemek istiyorum yani. amacım 𐱅𐰇𐰼𐰜 yazmayı bilmeyen insanları buraya yöneltmek. törük ü bile 𐱅𐰇𐰼𐰰 :𐱅𐰼𐰇𐰜 şeklinde yazanlar var çünkü buda beni çok rahatsız etti.

    YanıtlaSil
  5. hocam, 𐱅𐰇𐰼𐰰 op-up lu yazım törup-törop gibi okunur doğrumu? birde hoca=mar galiba hocam demek içiŋ marım desek olurmu? bu 𐰰𐰜 benzerliği hakkında boş bir zamanınızda detaylı bir paylaşım yaparsanızçok iyi olur. ben kendimce bir paylaşım yaptım bu konuda, şurada;
    https://www.tiktok.com/@tamga.turk.bitig/video/7379175991505128710?_t=8n7OIiUPt8Y&_r=1
    bir yanlışım varsa düzelteyim!

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Evet törup diye okunur. Mar yabancı kökenli, "bakşı" kullanmanız daha iyi olur. Aslında 𐰰𐰜 hiç benzer değil, Google'un bu fontunda benzer yapmışlar. İki üsükün yazıtlardaki şekilleri gayet farklı.

      Sil

    2. op-up 𐰰 yazılı olduğu yazıt var ise kaynak verirseniz veya paylaşırsanız çok iyi
      olurdu aradaki farkı göstermek için
      teşekkürler bilgi için varoluŋ.

      Sil
    3. 26. maddeye bakın: https://tamga.ktu.edu.tr/2015/04/gokturk-harflerini-kullanm-klavuzu.html

      Sil