KökTörük Ürüŋ Başınıŋ (Abecesiniŋ) Yazım Kılavuzu

Her hakkı saklıdır.

Bugüne kadar Göktürk harfli 568'den fazla yazıt bulunmuştur. Bu yazıtlar içerisinde yazım kurallarınıŋ éŋ olgunlaşmış olanları Bilge Kagan ve Kül Tigin yazıtlarıdır. Tonyukuk yazıtlarında da kurallar olgun olmasına rağmen hatalar vardır. Aşağıdaki yazım kuralları Bilge Kagan ve Kül Tigin yazıtlarını temel alarak 1988'den bu yana olan bilgi birikimimle dérleyerek özet hâline getirdim. Bu yazım kuralları genellikle uyulan kurallardır. Buradaki genellikle kelimesi %95 - %70 aŋlamındadır. 1300 yıl öŋcesini düşünürsek, o zamanki yazıcılarıŋ bilgi seviyesi ve yazım bilgisi kişiden kişiye değişmektedir. Dolayısıyla o devirlerdeki yazılarda istisnâlarıŋ ve hatalarıŋ olması çok doğaldır. Aşağıdaki kurallar genelde uyulmuş olan kurallardır.

7. maddeyi teyid éden:

Talat Tekin, "Orhon Yazıtları", Türk Dil Kurumu Yayınları, 5. Baskı, Ankara 2014.

19. maddeyi teyid éden:

Talat Tekin, "Tarih Boyunca Türkçenin Yazımı", Türk Dilleri Araştırmaları Dizisi: 19, Ankara, Simurg, 1997.

KökTörük abacası, yazıldığı dönemdeki eŋ gelişmiş abacalardan biriydi. O dönemde kullanılan abacalarıŋ çoğu ilkel şekilde yazılıyordu. Mesela bugün mükemmel bir yazıma ulaşmış ve çok sayıda hatt sanatı türü geliştirilmiş Arab yazısı, o dönemlerde çok ilkeldi. Arab harflerinde noktalama henüz o dönemlerde daha kullanılmaya başlanmadığından

ن = ث = ت = ب

خ = ح = ج

ذ = د

ز = ر

ش = س

ظ = ط

غ = ع

ق = ف

harflerinden eşit olanlar aynı şekilde yazılırdı. Daha soŋraları noktalar kullanılarak bu harfler ayrıştırıldı. Ama bu da yėtmedi, hatasız okunabilmesi için esre, ötre, üstün de bu harfleriŋ üstünde ve altında kullanılmaya başlandı. Kısacası geçen 1400 yıl boyunca Arab abacası hep işlendi ve geliştirildi.

KökTörük abacasını eleştirenler ise bu abacaya haksızlık yaparlar. Zirâ bu abaca 840 yılından soŋra kullanılmadığından dolayı, soŋ 1300 yıldır işlenmemiş ve geliştirilmemiş olmasına rağmen, 1300 yıl öŋceki hâliyle bile günümüz Türkçesini yazmak için yėterlidir. Yani 1300 yıl öŋce bir çok abaca ilkel kurallarla yazılırken KökTörük abacası diğerlerine nazaran çok üstün bir teknolojiyle ve mantıkla tasarlanmış ve kullanılıyordu.