Her hakkı saklıdır.
- Üç Kara Eser
- Deŋiz Kabuğu Çizimleriniŋ Gözü
- Turkuaz Ağ: Şifalı Bitkiler Ormanına Giriş
- 500 Bölümlük Gunasata
- At Tıbbınıŋ Aynası - Üç Cild (Veterinerlikle ilgili)
8. yüzyılda saray hekimliği yapan üŋlü Tibet doktoru Gyu-thog'a bazı milletleriŋ ilk doktorlarınıŋ adları sorulduğunda ilk Törük (Drugu) hekiminiŋ adını Bagatur (Mete Han) döneminde yaşayan BIGUTA olduğunu söylemişti. Karluklarıŋ (Garlok) ilk hekimi ise HARINA idi.
Kaynak: Ven Rechung Rinpoche, "Tibetan Medicine", sayfa 207, California Üniversitesi Yayınları, 1973.
Merhabalar hocam, elinize, emeğinize sağlık. Eski Türklerde tıp konusu çok değerli ve çok daha fazla çalışma yapılsa keşke. Benim sizlere benzer bir husus ile ilgi sorum olacaktı, acaba eski Türkler ile ilgili kaynaklarda onların içkileri veya içecekleri hakkında bilginiz var mı? Örneğin bu bahsi geçen tıp kitaplarında içecekler ile alakalı içerikler var mı? Faydaları, zararları ya da şu hastalığa şu içecek iyi gelir gibi.. Cevabınızı merakla bekliyorum, teşekkür ederim.
YanıtlaSilMerhaba, begni, bekni : buğday, darı, arpa gibi şeylerden yapılan bir içki . bor, surma, sürme, süçüg : şarap . agartgu: bir çeşit buğday birası . buksum: darıdan yapılan bir içki . Fayda/zarar konusunda maalesef bir bilgim yok.
Sil𐰸𐰆𐰲𐰢:𐰉𐰆:𐰋𐰃𐱁:𐰋𐰃𐱅𐰏𐰓𐰤:𐰏𐰇𐰤𐰢𐰔𐰀:𐰆𐰞𐱁𐰣:𐰉𐰺:𐰢𐰃
SilBu 5 bitig olduğu bilgisi "Gyatso DS (Translated by Gavin Kilty). Mirror of Beryl: A Historical Introduction to Tibetan Medicine. Sommerville MA: Wisdom Publications: 2010." adlı kaynakta geçiyor.
SilHocam, size bu soruyu daha önce de sormuştum ama sanırım görmediniz. Tonyukuk yazıtında tanımlanamayan bir harf var. İçi boş kare şeklinde. Cümle şu şekildeydi 'Biz ...g ertimiz' Siz cümleyi 'Biz aş teg ertimiz' olarak söylediniz. Yani o harf hem 'aş' hem de 'teg' kelimesinin 'te' sini karşılıyor ki bu bana mantıksız geldi. Bazıları da 'aşıg' diyor. Biz aşıg ertimiz. Ama o harfin yanındaki g ince g. Yani 'aşıg' olamaz, eşig olabilir. Bazıları 'teg' diyor. Biz teg ertimiz. 'Teg' kelimesi bu yazıtta da normal haliyle yazılıyor. Et + e + eg. Yani 'teg' de olamaz. Kelimenin ne olduğunu söyleyebilir misiniz hocam?
YanıtlaSilGerçekten gözümden kaçmış, kusura bakmayın.
SilBu sözcükle ilgili Türkologlar farklı yorumlarda bulunmuş. Hatta bunun üzerine Erhan Aydın'ın bir makalesi bile var: https://www.ajindex.com/dosyalar/makale/acarindex-1423873240.pdf
Siz sözcüğü vurgulayınca, oturdum Tunyukuk 1. taş güney yüzünün ıstampaj görüntüsünü çıkardım ve birinci satırda 𐰿𐰏 geçen yeri buldum. Acaba bitigçinin üsükleri net değil mi de bu kadar Türkolog farklı yorumda bulunmuş diye düşündüm. Ama o kadar net bir şekilde 𐰿𐰏 yazıyor ki "aş eg" harici okumak mümkün değil. Ama 𐰿 üsüğü Tunyukuk yazıtında başka hiçbir yerde kullanılmamış. Bu üsük Hemçik-Çırgakı (E-41) yazıtında 10 kez kullanılmış. Yukarıddaki makaledeki Türkologlardan hiçbirinin hipotezi mantıklı gelmiyor. 𐰿 üsüğünü ince ş veya s2 olarak okumak yanlış olur. Makaledeki Türkologlardan tek mantıklı gelen, Talat Tekin "aş (t)eg" diyerek t2'nin yazılmayı unutulduğunu düşünmesi. Bir önceki cümlede "teg erti" olduğu için bu cümlede "teg ertimiz" olması mantıklı gelebiliyor (yani t'nin unutulduğu).