Kök Böri (Mavi Kurt)

Her hakkı saklıdır.

Ergenekon destanındaki kurt, boz değil mavidir. Mavi Kurt gerçekte biyolojik olarak var olmamış, Türk kültürünüŋ destanlarında geçen efsânevî bir kurttur. Bilinen bozkurt (canis lupus) ile hiçbir alakası yoktur. Kaldı ki "boz" sözcüğünüŋ eski Türkçesi de "boz" dur ama eski kaynaklarda bu efsânevî kurt "boz böri" değil, "kök böri (mavi kurt)" olarak geçer. "Eski dönemlerde Asya bozkırlarında bozkurt yaşadığı için Kök Böri ile muhtemelen bozkurt kasd ėdilmiştir" diye bir düşünceniŋ ürünü olarak "Bozkurt" eşleştirmesi soŋ yüzyıl içerisinde yapılmış yaŋlış bir eşleştirmedir. Halbuki efsânedeki kurt mavi ve sıradışı bir kurttur. Kök Böri, bozkurt değildir!

Ayrıca eski Türkçede

"Böri" = yırtıcı hayvan olan kurt
"Kurt" = solucan olan kurt (elma kurdu, kurtçuk gibi) idi.
Müslüman olduktan soŋra dilimize çok sayıda Arabca, Farsça sözcükler girmeğe başlayınca "böri" de bundan nasibini aldı. Biz "böri" yi terk ėtmiş, "böri" niŋ Farsça karşılığı olan "گرگ = gorg"sözcüğünden "kurt" türeterek yırtıcı hayvan olanına da kurt dėmeğe başlamışız.

Kök Böri kutsal ve sıradışı kabul ėdildiğinden bu ad kişilere de verilmiştir. Tarihte önemli bir kişilik olarak, 1144'te Erbil ve çevresinde kurulmuş ve 18 Temmuz 1233'e dek hayâtiyeti sürmüş Selçuklu atabegliği BegTiginlilerin üçüncü kaganı Kök-Böri (1168-1233) 'dir ki 1187'de Haçlılar'a karşı kazanılan Hıttin savaşında Selâhaddin Eyyûbi'niŋ ordusunda yėr alan komutanlardan biriydi.

İskitler (Sakalar), Sarmatlar, Kuŋlar (Huŋ) ve KökTörükler Kurt Başlı Sancak kullanmışlardır. Bu sancak, savaşta alplere cesaret vėrirdi. Ordunuŋ eŋ öŋünde bu sancak taşınırdı. Jean Paul Roux, savaşta alpleriŋ kurt gibi uluduğunu yazar. KökTörükler döneminde Kagan'ıŋ otağınıŋ doğu kapısında (KökTörüklerde ana giriş kapısı her zaman doğudandır) Kurt Başlı Sancak sallanırdı. 581 yılında Doğu KökTörük Kaganlığınıŋ zayıflamasıyla oŋa bağlı olan Batı KökTörük Yabgusu Tardu'ya Çin hükümdarı Kurt Başlı Sancak göndererek onu tüm KökTörükleriŋ kaganı olarak tanıdığını bildirmiş, bunuŋ üzerine Tardu bağımsızlığını ilan ėtmiş ve KökTörük Kaganlığı doğu ve batı olmak üzere ikiye ayrılmıştı. Aşağıda, Kuzey Kazakistan'da bulunan 7. - 8. yüzyıllarda kullanılan Kurt Başlı Sancak görülmektedir.