Her hakkı saklıdır.
Bunlar tamamen Çince kaynaklardan kendi araştırmalarımdır.
Kaynak göstererek kullanabilirsiŋiz
Prof. Dr. Tuğrul Çavdar
Aşağıdaki Çince kaynaklar Türkleri eŋ detaylı aŋlatan kaynaklardır.
- JOU ŞU ( 周書 ), 50. Cild
- BEY ŞI ( 北史 ), 99. Cild
- SİN TAŊ ŞU ( 新唐書 ), 215. Cild
- SEY ŞU ( 隋書 ), 84. Cild
- HAN ŞU ( 漢書 ), 61. Cild
- WEY ŞU ( 魏書 ), 103. Cild
- ŞI Cİ ( 史記 ), 123. Cild
- JOU ŞU ( 周書 ), 27. Cild
- BEY ŞI ( 北史 ), 98. Cild
KökTörükler döneminde kadına vėrilen değer, MS 650'lerde yazılmış Bey Şı adlı bir Çin kaynağınıŋ 99. cildinde resimdeki gibi aŋlatılıyor.
Ayrıca Asya Huŋları döneminde, MÖ 90'larda yazılmış Şı Ci adlı bir Çin kaynağınıŋ 123. cildinde, "Huŋ geleneğiniŋ kadınlara değer vėrdiği, ama kadınlar konuştuktan soŋra soŋ sözü erkeğiŋ söylediği" yazıyor.
Hocam, şu sitenin sizin sitenizle aynı "yapı"yı kullandığını gördüm de, çalıntı mı yoksa bu ortak bir tema mı?: http://filmatine.blogspot.com/?m=1
YanıtlaSilBilgilendirdiğiniz için teşekkür ederim. Hayır çalıntı değil. Bu tema, Google blogspot'un teması. Herkes kullanabilir.
SilHocam, sizin sayenizde 7. sınıfta Göktürkçe öğrendim. Zaten küçüklüğümden beri tarihi ilgim vardı, araba canlarında gördüğüm Göktürkçe "Türk" yazılarıyla da Göktürkçe'ye ilgi duymaya başladım. Sıra, sınav kağıdı gibi her yere yazıyordum. Sonra panoda 6. sınıfların Göktürkçe etkinliklerini görüp harfleri not almaya başlamıştım. Ama elbetteki bütün etkinlikler hatalıydı, mesela ya ters yazıyorlardı ya da kelime aralarında ünlüler vardı vb. Sonra internetten araştırmaya başladım ve farklı farklı tonlarca alfabe gördüm. Bunlardan bir tanesinin doğru olduğuna karar verdim ve internette Göktürkçeyle ilgili ne bulursam indirmeye başladım. Bu şekilde iyi bir noktaya kadar geldim, en sonunda bu siteyi buldum. Tarihe, özellikle de İslamiyet öncesi Türk tarihine muazzam bir ilgi duyan ben için bu site bir cennetti. Ne zaman bir sorum olsa size sordum ve HEPSİNİ kısa zamanda cevapladınız, size çok teşekkür ederim. İndirdiğim fotoğrafları buldum ve hepsinde sizin sitenin ismi olduğunu fark ettim. Şu an Göktürkçe okuyup yazabiliyorum. Kül-Tigin, Bilge Kağan, Tonyukuk, Yenisey ve diğer yazıtları okuyup çevirdim. Hepsi de sizin sayenizde. Ne zaman bir sorum olsa "Ben şunu bir Tuğrul hocama sorayım, o en iyisini bilir" diye size gönderdim. Çok yönlülüğünüz (sanatlarınızı ve dillerinizi gördüm) gerçekten takdire şayan. Size tekrardan çok teşekkür ederim. Bu çağda ata dilimizi yeniden dirilttiniz. Eğer şu son zamanlarda Göktürkçeye olan ilgi bu kadar arttıysa sizin sayenizde, devrim yaptınız. Kendinizle gurur duyun...
YanıtlaSilBu kadar güzel sözün üstüne ben ne söylesem azdır. Senin gibi bir genç kardeşimizin, internette KökTörükçeyle ilgili bu kadar bilgi kirliliğinin içinde doğruyu bulmak için gösterdiği azim takdire şayan. Bu yazı atalarımızın bize miras bıraktığı bir kültür mirası ve onu korumak bizim görevimiz.
SilHocam köktürk abecesini öğrendim ancak dil kısmını (kelimeler gramer vs) nasıl öğrenebilirim hangi kaynakları kullanmalıyım
YanıtlaSilTalat Tekin - Orhon Türkçesi Grameri
SilKöktürkçe El Kitabı - Rıdvan Öztürk
Sağolun hocam
SilHocam köktörük yazısı için bir el yazısı var mı ayarladığınız şu andaki abecedeki el yazısı gibi
YanıtlaSilVar: https://tamga.ktu.edu.tr/2016/08/gokturkce-el-yazm-2016.html
SilHocam eski Türklerde tek eşlilik mi salt törü, yoksa çok eşlilik görülüyor mu? Ayrıca eşlilik dışında, İslam öncesi Türklerde cariye kültürü var mı?
YanıtlaSilTek eşlilik var. Cariyelik yok. Hatta Bilge Kagan yazıtta sitem eder: Tabgaç bodunka beglik urı oglin kul boldı, esilik kız oglin küŋ boldı. (Çin milletine beylik erkek evlâdı kul oldu, hanım kız evlâdı câriye oldu.) KT-Doğu-7. satır.
SilTuğrul bey merhabalar, umarım iyisinizdir. Sitede şöyle bir sözün en doğru şekilde çevirisini bulmaya çalışıyorum bana yazı olarak atarsanız çok sevinirim.
YanıtlaSil“Muhtaç olduğun kudret damarlarındaki asil kanda mevcuttur.”
https://tamga.ktu.edu.tr/2022/04/karsk-ornek-yazlar.html
SilÜstten 10. görsel.
Hocam kalın k harfinin arapçadaki "kaf" ve kalın g harfinin arapçadaki "ğayn" ile aynı şekilde telaffuz edildiğini okudum doğru mudur acaba
YanıtlaSilkalın k = kaf ilişkisi doğru sayılır ama kalın g = ğayn değildir. Ğayn = kalın ğ dir. Arab ebcedinde ince ğ'ye tam karşılık düşen ses yok.
SilŞemseddin Sami - Kamus-i Türki'sindeki notasyonu kullanırsak:
𐰴 = ق
𐰚 = ك
𐰍 = tam karşılayan Arab harfi yok ama sözlükte غ kullanıldı
𐰏 = گ
kalın ğ = KökTörük dizgesinde kalın ğ yok. Sözlükte غ tam karşılayan harf olarak kullanılır.
ince ğ = KökTörük dizgesinde ince ğ yok. Sözlükte ࢰ (üst çizgi altta) tam karşılayan harf olarak kullanıldı.
𐱃 = ط (Sadece sözcük başında, sözcük içinde ت kullanıldı. Sadece foto, not gibi yabancı sözcüklerde sözcük içinde ط kullanıldı.
𐱅 = ت
𐰽 = ص (Sadece sözcük başında, sözcük içinde س kullanıldı.
𐰾 = س
Hocam 'bitig' sözcüğünün Çince kökenli olduğunu duydum doğru mudur acaba genel ağda başka kaynakta bulamadım da
YanıtlaSilHayır, Çince kökenli değil. Çincesi 寫 ve "sie" diye okunur.
SilHocam Selamlar,
YanıtlaSilGünümüzde konuşulan Türk dillerinden hangisi Orhun dönemi Türkçesine en çok benziyor acaba?
Yakut (Saha) Türkçesi ve Çuvaşça
SilHocam cehaletimi mazur görün ancak Çuvaş ve Yakut Türkçeleri hiç benzemiyor Göktürkçeye. Uygurca daha çok benziyor.
SilAltay dil teorisi hakkında ne düşünüyorsunuz?
YanıtlaSilÇok geniş bir soru. Daha spesifik sorun.
SilHocam, ne düşünüyorsunuz?: https://www.reddit.com/r/TarihiSeyler/comments/1letb9e/g%C3%B6kt%C3%BCrk_ka%C4%9Fanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1n%C4%B1n_orijinal_bayra%C4%9F%C4%B1n%C4%B1n_bu/
YanıtlaSilhttps://tamga.ktu.edu.tr/2023/11/turk-kaganlgn-koktorukleri-bayrag.html
Silhttps://tamga.ktu.edu.tr/2020/10/kurt-basl-sancak.html
Merhaba, adımı Türkçe alfabeyle yazdım ve chatGPT'de çeviri istedim. Chat GPT'deki yazımla buradaki yazım arasında ufak bir fark var. Bu programda sesli harflerin yazılmadan aktarıldığı söyleniyor. Bu doğru mu?
YanıtlaSilHocam tam anlayamadım. Zina etmenin cezası ölüm ama tecavüzünki para cezası mı?
YanıtlaSilBir sonraki tümceyi de metne ekledim. Sanırım daha anlaşılır oldu. Başkasının eşiyle zina edenler öldürülüyor, başkasının kızıyla zina veya tecavüz edenler ağır para cezasına çarptırılıp o kızla evlendiriliyor ve adamın malları evlilik birliği olarak kullanılıyor.
Silİyi günler Tuğrul Bey, sitenizi titizlikle takip ediyorum ... Göktürkçe Alfabesini bir yere kadar ezberledim ... Sitenizdeki kaynaklardan ve farklı kaynaklardan Göktürkçe'den Türkçe'ye çeviri yapmak istiyorum ama bulamıyorum ... Örnek olarak ;
YanıtlaSil𐱅𐰭𐰼𐰃: 𐱅𐰏: 𐱅𐰭𐰼𐰃𐰓𐰀:
Kül Tigin Yazıtının ilk satırında olan Göktürkçe cümlesinin harf çevirisi " tHri: tg: tHride: " olarak yazılmış (Vikipedi'de) ... Çeviri yazısı olarak ta " TeŊRİ: TeG: TeŊRİDE: " ve Türkiye Türkçesi olarak ta "Tanrı gibi gökte " yazılmış ...
Bu aşamaları nasıl öğreneceğiz ?
Çeviri yazısındaki yazıyı Türkiye Türkçesine nasıl çevriliyor ...
10 dan fazla kaynak kitap aldım ama aradığım cevabı bulamadım ... Yardımcı olursanız memnun olacağım ...
Bu arada adımı Tengiz olarak 55 yaşında değiştirdim ... Öz Türkçe adım ile anılmak istiyorum ...
Sağlıcakla kalın ... Tengiz
Merhaba Teŋiz Bey, Türk üsüklerinden Latin harflerine çevirici yok çünkü bazı durumlar var:
Sil1- Sözcük Türk üsükleriyle doğru yazılmış olmalıdır ki günümüzde bu üsükleri kullanmaya çalışan kitleniŋ çoğu maalesef KökTürkçeyi doğru yazamıyor. Bu durumda çevirici de hatalı okuyabilir.
2- Bu üsükleri sadece Türkiye'deki Türkler kullanmıyor. Orta Asya'daki Türkler "kendi lehçeleriyle" de yazıyorlar. Dolayısıyla doğru çeviri yapılması için hangi Türk ağzına çevrileceğiniŋ de bilinmesi lazım.
Ben bu projeyi geçmişte planladım. Türk üsükleriyle yazılmış bir sözcüğün tüm olası çevirilerini yapıp, Türkiye Türkçesi sözlük veritabanından olası çevirileriŋ hangisi veri tabanında varsa ekrana bastım. Ama bizim veritabanımızda olmayan bir sözcük örneğin Kazak veri tabanında olabilir, veya Kazak'ta olmayan Yakut'ta olabilir vs... Bu uygulamayı dünyadaki tüm Türkler kullanacaksa onları dışlayamayız, o zaman tüm ağızların toplam veritabanına mı bakalım? Ama bu durumda, mesela bir sözcüğün iki olası çevirisi vardır ama biri Türkiye diğeri Kazak veritabanına uygun; Kazak'ı bassak Türkiye'deki anlamayacak vs.... gibi sorunlar çıkıyor.
Açıkçası sorun, Latin -> KökTürk 'te tek çözüm (çeviri) varken; KökTürk -> Latin 'de çok olası çözüm olmasından kaynaklanıyor. Bu çözümler aynı anda bir çok Türk ağzını sağlayabileceğinden ekrana basılacağı diğer Türk'üŋ aŋlayamaması sorunu ortaya çıkıyor.
Bilmiyorum aŋlatabildim mi?
İyi günler Tuğrul Bey ... bilgilendirmeniz için çok teşekkür ederim ... kariyenize ilminize saygımız sonsuzdur ... anladığım kadarıyla diğer Türk ağızlarını da öğrenerek bu işi çözeceğiz ... ilminiz eksik olmasın ... saygılarımla ... Tengiz
YanıtlaSilİyi akşamlar Tuğrul hocam, fikriniz nedir?: https://www.reddit.com/r/filoloji/comments/1pd4ejs/g%C3%B6kt%C3%BCrk_harfleri_i%C3%A7in_k%C4%B1sa_%C3%BCnl%C3%BC_tasar%C4%B1mlar%C4%B1_ve/
YanıtlaSilYazımızı Lat,n yazısına benzetmeye çalışan bir deneme. Yazımızın en sevdiğim yani tüm üsüklerin yüksekliklerinin aynı olmasıdır. Üstten ve alttan çıkıntılar olmadığı için satırlar birbirine yakın olabilir ve bir sayfaya çok yazı sığdırılabilir. Latin, Arab harflerinde alttan üstten çıkıntılar olduğu için satırlar birbirinden uzak olmak zorundadır ve kağıdı etkin kullanmazlar. Sizin gönderdiğiniz bu deneme, yazımızın en sevdiğim özelliğini ortadan kaldırıyor.
SilSanırım bahsettiğiniz şeyi anladım hocam. Latin alfabesindeki "Ö" ya da "g" gibi seslerden bahsediyorsunuz. "Ö" harfinin noktaları, "g" harfinin alt yarısı bir alttaki satıra kayıyor. Bu, benim de okul hayatımda en sık yaşadığım sıkıntılardan biriydi, sürekli bir satır aralık bırakırdım ama o da çok orantısız olurdu. Fakat Göktürkçe'de de bütün üsükler aynı boyda değil sanırsam. Örneğin "-nt" üsüğü aslında orijinal yazıtlarda satırın sadece üst yarısını kullanıyor. Fakat büyük olmak yerine küçük olması bir sorun yaratmıyor galiba. Alfabemizin günümüz Latin alfabesine uyarlanma fikrine gelecek olursak: Ben de sonradan uydurulan üsüklere dayanamıyordum. Örneğin, kalın h sesini karşılamak için kalın k'nin diğer yanına da simetrik bir kuyruk çizmek gibi. Ya da sonradan oluşturulan "f" sesi, yerden "fışkıran" üç çizgiyle temsil ediliyor. Ben de ilk başta bunlardan nefret ettim, fakat bunlar aslında gerekli değil mi? Şu an orijinal olarak varsaydığımız Göktürk alfabesi de sizce hiç değişime uğramadı mı? Eğer bu alfabeyi günümüze taşımak, günümüzde de kullanmak istiyorsak yenilikler yapmamız gerekmez mi? Yoksa bu alfabe sadece müzelik bir eser olmaz mı? Sonuç olarak sözlü dilimiz de değişime uğradı ve birçok Arapça, Farça, Fransızca vb. sözcük girdi. Ama sadece ve sadece öz Türkçe konuşsaydık, hiç değişime uğramasaydık bu dünyaya uyum sağlayabilir miydik? Peki ya diğer dillerden geçen yeni icatlar? Ya da tıpkı eski silah aletlerini kullanmak gibi. Yay bizim milli silahımız, fakat bunu geliştirmemiz gerekmedi mi? Bunların bir alfabeyle aynı olmadığını biliyorum fakat eğer alfabemizi kullanmak istiyorsak günümüze uyarlamak ve yenilikler yapmak zorunda değil miyiz? Yoksa sadece müzelik bir eser olmaz mı? Saygılar hocam.
Silnd/nt, kalın b üste dayalı, ince d satır ortasında. Ama hiçbir üsük alt ve üst sınırı aşmıyor.
SilDiğer söyledikleriniz için okuyunuz: https://tamga.ktu.edu.tr/2019/01/kokturukcenin-baz-gokturkcecilerden.html
Bugün Koreliler 1444 yılında geliştirilen Hangıl abecelerini kullanıyorlar, onca yabancı sözcüğe rağmen abecelerine son 600 yılda yeŋi harf eklemediler. Örneğin yabancı sözcüklerdeki F yėrine P yazıyorlar.
Japonlar da aynı şekilde. Japoncada L sesi yok, yėrine her zaman R derler. L'li olan tüm yabancı sözcükleri R'li yazarlar. Sırf L için harf uydurmadılar.
Keza Arablar, P, J, Ç, G sesleri onlarda yok. Bunuŋ için harf uydurmadılar yüzyıllar boyunca. Yėrine B, C, C, K kullanıyorlar.
Hiçbir millet kendi alfabesine sonradan harf eklemedi. Ancak bir milletin alfabesini alan başka milletler harf eklemiştir. Farsların Arab alfabesine eklemesi, Mongolların Uygur alfabesine eklemesi, günümüz Türklerin ve Avrupadaki bir çok ulusun Latin alfabesine ekleyerek kullanması gibi.